Փրկվել է 45 մարդու կյանք. Խաչատրյանը՝ ճանապարհային երթևեկության ոլորտի բարեփոխումների մասին
Այսօր Ազգային ժողովում տեղի ունեցան խորհրդարանական լսումներ ՛՛Ճանապարհային երթևեկության անվտանգությունը Հայաստանի Հանրապետությունում՛՛ թեմայով:
Ինչպես իր ելույթում նշեց ՀՀ Ազգային Ժողովի պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի փոխնախագահ Արմեն Խաչատրյանը՝ ՀՀ հասարակության համար
մեծապես կարևոր է ճանապարհային երթևեկության անվտանգությունը: Նա վստահեցրեց, որ հաշվի առնելով կարևորությունը՝ ոլորտը գտնվում է պետության ուշադրության կենտրոնում:
՛՛2024-ին տեղի է ունեցել զոհերով կամ վիրավորներով 4314 ճանապարհատրանսպորտային պատահար (այսուհետ՝ ՃՏՊ-խմբ.), որոնց հետևանքով զոհվել է 333 մարդ, վիրավորվել 6116-ը:
Իսկ միայն 2025-ի հունվար-փետրվար-մարտ ամիսներին արձանագրվել է զոհերով կամ վիրավորներով 988 ՃՏՊ, արդյունքում՝ 60 զոհ և 1391 վիրավոր, այսինքն՝ եթե շատ կոպիտ վիճակագրություն ներկայացնենք, ապա կստացվի, որ 10 տարվա ընթացքում խաղաղ պայմաններում 3 մլն բնակչություն ունեցող երկրում ունենում ենք 3600-ից ավելի զոհ, մոտ 70 հազար վիրավոր, և չպետք է մոռանալ, որ այդ վիրավորներից 2-3 հազարը ձեռք են բերում ցմահ հաշմանդամություն՛՛,-վիճակագրական տվյալներ ներկայացրեց Խաչատրյանը:
Նրա խոսքով՝ այս թվերի մեջ ներառված չեն միայն գույքային վնասով պատահարները:
՛՛Միայն 2024-ի ընթացքում գրանցվել է մոտ 72 հազար գույքային վնասով ՃՏՊ: Նույն տարում ապահովագրական ընկերությունները փոխհատուցել են ավելի քան 20 մլրդ դրամ: Այս թվերի մեջ չի ներառվում Կասկո ապահովագրությունը:
Կան վերլուծություններ, որ ՀՀ-ն ՃՏՊ-ներից զոհերի ցուցանիշով բնակչության շնչին ընկնող հաշվով լավագույն դեպքում աշխարհի երկրների ցանկում միջին դիրք ունի, ինչը, իհարկե, մեզ չի բավարարում՛՛,-նշեց պաշտոնյան:
Գնահատելով ճանապարհային երթևեկության անվտանգության բնագավառում վերջին 5-6 տտ. կառավարության կողմից իրականացված աշխատանքները՝ նա նշեց, որ բնագավառի առանցքային մասն են կազմում ճանապարհային շինարարությունը, հիմնանորոգումը, վերանորոգումը, և այս առումով կատարվել են աննախադեպ ծավալի աշխատանքներ:
Խաչատրյանը, մասնավորապես, ասաց. ՛՛Հիմնանորոգվել, նորոգվել և կառուցվել են 2414 կմ ճանապարհներ, սրանց մեջ չեն մտնում սուբվենցիոն ծրագրերով իրականացված շինարարությունը, գրունտային և այլ նշանակության ճանապարհների շինարարությունը, որի ծավալը նույնպես շատ մեծ է՛՛:
Խաչատրյանն անդրադարձավ նաև տեխզննության բնագավառին՝ նշելով. ՛՛Մինչև 2021-ը տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերը վճարել են տեխզննության համար սահմանված գումարները, սակայն հիմնականում տեխզննություն չեն անցել, որովհետև օրենսդրությունը պարտադրել է միայն վճարումները, այլ ոչ տեխնիկական զննություն անցնելը: Նոր օրենսդրությունը վերացրել է տեխզննության կտրոն հասկացությունը, դրա համար պահանջվող վճարը և տեխզննությունը դարձրել պարտադիր՛՛:
Պաշտոնյան խոսեց նաև բալային համակարգի մասին: ՛՛Ներդրվեց տուգանային միավորների համակարգ, սկզբունքն այն էր, որ բարձր տուգանքներ չպետք է լինեն, առավելագույնը պետք է լինի 29 հազար դրամ տուգանք, վերացվեցին 100-200-500 հազար տուգանքները, փոխարենը մտցվեց բալային համակարգը, որը դրական ազդեցություն ունեցավ երթևեկության անվտանգության ապահովման վրա՛՛:
Հաջորդ մեծ ինստիտուցիոնալ փոփոխությունը, որին անդրադարձավ Խաչատրյանը, պարեկային ոստիկանությունն է:
Ըստ ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի փոխնախագահի՝ ինստիտուտն էական ազդեցություն ունեցավ հանցագործությունների, իրավախախտումների նախականխման, կանխարգելման և բացահայտման գործում:
Նա նշեց. ՛՛Միայն 2024-ին պարեկային ոստիկանության կողմից հայտնաբերվել է ավելի քան 4000 հանցագործության դեպք, ես չեմ նշում ճանապարհային երթևեկության կանոնների իրավախախտումները, որոնք մի քանի 100 հազարի են հասնում: 4000 հանցագործության դեպքից 1811-ը եղել է թմրամիջոցների բացահայտում:
Ինչ է արել կառավարությունը վարորդական իրավունքների ստացման գործընթացում. զգալիորեն բարդացրել է տրանսպորտային միջոցներ վարելու իրավունքների ստացման գործընթացը, ուժեղացրել է համակարգի նկատմամբ վերահսկողությունը, ինչը նվազեցրել է կոռուպցիոն ռիսկերը՛՛:
Անդրադառնալով հասարակական տրանսպորտի ոլորտում արված բարեփոխումներին՝ Խաչատրյանն ասաց, որ եթե մենք չունենանք կանխատեսելի, հարմարավետ, անվտանգ և մատչելի հասարակական տրանսպորտ, չենք կարող երթևեկության անվտանգության ապահովման մակարդակը հասցնել ցանկալիին:
՛՛ՀՀ բնակչությունը չի ավելանում, կամ չնչին ավելացում ունենք, բայց տրանսպորտային միջոցների քանակը վերջին մի քանի տարում ավելացել է, ինչու՞, որովհետև չկա պատշաճ կանխատեսելի, հարմարավետ հասարակական տրանսպորտ, այսինքն՝ մարդիկ տեղաշարժվելու համար թեկուզ էժանագին տրանսպորտային միջոց են գնում, որպեսզի անվտանգ և ժամանակին տեղից տեղ շարժվեն: Ցանկացած մարդ, որ 18 տարեկան է դառնում, սկսում է մտածել տրանսպորտային միջոց ձեռք բերելու մասին, որ կարողանա տեղաշարժվել և իր տեղաշարժման խնդիրները լուծել: Մենք պետք է ունենանք այնպիսի հասարակական տրանսպորտ, որ անգամ ավտոտնակում 2-3 ավտոմեքենա ունենալու պարագայում մենք հիմնականում օգտվենք հասարակական տրանսպորտից, և ոչ թե հասարակական տրանսպորտը նախատեսված լինի այն մարդկանց համար, ովքեր միջոց չունեն կամ տաքսիով երթևեկելու հնարավորություն չունեն, այլ բոլորի: Հասարակական տրանսպորտից պետք է օգտվեն և՛ պատգամավորները, և՛ նախարարները, և՛ ցանկացած քաղաքացի, և այս առումով բարեփոխումներ են սկսվել Երևանի քաղաքապետարանում, բայց դրանց արդյունքում տրանսպորտը պետք է լինի կանխատեսելի, մարդը պետք է հասկանա, որ ժամը 9-ին կարող է նստել ավտոբուոս և 9.40 լինել իր ցանկացած վայրում՛՛-ասաց Խաչատրյանը՝ այնուամենայնիվ նկատելով, սակայն,որ արդեն տեսանելի է, որ հասարակական տրանսպորտի բնագավառում Երևանում շատ լուրջ դրական փոփոխություններ կան:
՛՛Այսօր ոլորտում իրականացվող պետական քաղաքականությունը միտված է ՃՏՊ-ները և դրանց հետևանքով զոհերի և վիրավորների թիվը նվազագույնի հասցնելուն, նաև ճանապարհների առավելագույն թողունակությունը ապահովելուն՛՛,-ասաց Արմեն Խաչատրյանը:
Խոսելով ոլորտում վերջին 5-6 տարում իրականացվող քաղաքականության մասին՝ նա նշեց. ՛՛2024-ին ունեցել ենք 4314 միայն զոհերով կամ վիրավորներով պատահար, ունեցել ենք 333 զոհ և 6116 վիրավոր: Այս վիճակագրությունը լա՞վ է, թե՞ վատ: Հիմա ես բերում եմ 2023 թ. տվյալներ. մենք 2023 թ. համեմատությամբ 2024-ին ունենք պակաս 299 պատահար, ունենք պակաս 45 զոհ և ունենք պակաս 421 վիրավոր, այսինքն՝ 23 թվականի համեմատ 24 թ. ունեցել ենք 45 զոհ և 421 վիրավոր պակաս, իսկ 2025-ի առաջին եռամսյակում արդեն 2024-ի առաջին եռամսյակի համեմատ ունենք 6 զոհ պակաս: 45 զոհ տարբերությունը առնվազն վերջին 10-ամյակի համար աննախադեպ վիճակագրություն է, փրկվել է 45 մարդու կյանք՛՛:
Խաչատրյանի խոսքով՝ վիճակագրությունը փաստում է, որ արդյունքները բարձր գնահատականի են արժանի:
Նա խոսեց նաև ոլորտի խնդիրների մասին: ՛՛Տեսնում եմ տարբեր պետական մարմինների միջև համակարգված, սինխրոն գործելու բացակայություն: Օրինակ՝ ՏԿԵՆ-ն առանձին է իրականացնում քաղաքականություն, մշակում, իրականացնում միջոցառումներ, Ներքին գործերի նախարարությունն առանձին է մշակում և իրագործում քաղաքականությունը այս ոլորտում, ՏԻՄ-երը նույնպես մշակում և իրագործում են առանձին քաղաքականություն, և կարելի է արդարացիորեն ենթադրել, որ ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովության ոլորտը կարիք ունի միասնական կառավարման՛՛,-ասաց նա:
Ըստ Խաչատրյանի՝ դրա համար պետք է ստեղծել համապատասխան իրավական դաշտ, պետք է ընդունել ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ռազմավարություն՝ համաձայն որի՝ կիրականացվի միասնական համապարփակ պետական քաղաքականութուն այս ոլորտում:
՛՛Ռազմավարությունը պետք է պատասխանի այն հարցին, թե որ մարմինն է պատասխանատու պետական քաղաքականության ողջ ծավալի համար: Անհրաժեշտության դեպքում պետք է քննարկել նաև վերգերատեսչական մարմինի ստեղծման հարցը, որը կհամակարգի բոլոր մարմինների աշխատանքը՛՛,-ասաց Խաչատրյանը և հավելեց, որ այս քննարկման արդյունքներից կկազմեն փաստաթուղթ, որը կներկայացնեն ՀՀ Կառավարությանն ու վարչապետին: